Dziś wieczorem czeka Cię świetna impreza, której nie możesz doczekać się od tygodnia. Musisz tylko dojechać pociągiem za miasto. Elegancko się ubierasz, kupujesz drogi prezent, w pracy bierzesz jeden dzień urlopu. Wchodzisz na peron: USZKODZONY TOR. POCIĄGI ODWOŁANE! Grzmi komunikat w głośniku. Oznacza to, że wszystkie twoje wysiłki poszły na marne, a dzisiejszy wieczór odbędzie się bez Twojego udziału...
Są dwa typy reakcji na powyższą [stresową] sytuację.
- Skupienie się na problemie (problem-focused), czyli dążenie do poprawy realnej sytuacji, poprzez działanie, np. sprawdzenie innych możliwości dojazdu.
- Skupienie się na emocjach (emotion-focused), czyli dążenie do poprawy własnego samopoczucia, poprzez zwierzenie się komuś, czy zapewnienie sobie innego rodzaju przyjemności na dzisiejszy wieczór.
Człowiek zazwyczaj zarządza obiema strategiami, dopasowując je do aktualnej sytuacji i do indywidualnie odczuwanego poziomu napięcia.
Sytuacja zmienia się, gdy mamy do czynienia z Narcyzami (chodzi tu o potoczne rozumienie słowa narcyz - człowiek, którego odbieramy jako narcystycznego, nie chodzi natomiast o patologiczne zaburzenie osobowości). Narcyzi uważają, że do osiągania swoich celów mają niespisane PRAWO. Dlatego kiedy coś idzie nie po ich myśli, o wiele trudniej jest im się z tym pogodzić.
Istnieją dwa typy powszechnego (nie patologicznego) narcyzmu:
- Narcyzm Majestatyczny
- Narcyzm Zagrożony
Pierwszy typ dotyczy ludzi, którzy prezentują się jako bardzo pewni siebie i realnie tę pewność siebie posiadają. Mają wysoką samooceną, oraz równie wysokie poczucie własnej wartości. Drugi typ natomiast prezentuje się jako narcyz w środowisku by ukryć brak pewności siebie. Paradoksalnie osoby te zupełnie nie czują się lepsze od innych, a często cechuje ich niskie poczucie własnej wartości.
Badania przeprowadzone przez Susan Krauss i wsp. dowiodły, że osoby z realnym poczuciem własnej wartości (Narcyzm Majestatyczny) będą zarządzać stresem o wiele lepiej, z większą elastycznością, przez co ich poziom zadowolenia z życia również będzie większy.
Osoby charakteryzujące się pozornym poczuciem własnej wartości i pewności siebie (Narcyzm Zagrożony) w sytuacji stresowej mogą reagować nadmiernie i wybuchowo. Nie potrafią w elastyczny sposób dopasowywać odpowiednich metod regulacji stresu.
W powyższej sytuacji ludzie charakteryzujące się Narcyzmem Zagrożonym mogliby nawrzeszczeć na kasjerkę, konduktora i pana z informacji, podrzeć bilet, a na końcu zadzwonić z pretensjami do znajomych, że bawią się bez niego. Pamiętajcie, że nie będzie to jednak oznaką siły i władzy, lecz wielkiego problemu i nieumiejętności stawiania czoła życiowym trudnościom.
Za: Psychology Today
